Giới thiệu
Trong ngành dệt nhuộm, thuốc nhuộm hữu cơ là thành phần không thể thiếu để tạo màu sắc cho sản phẩm. Tuy nhiên, phần lớn thuốc nhuộm sử dụng không được hấp thụ hết mà bị xả trực tiếp ra nguồn nước. Do đặc tính khó phân hủy và độc hại, thuốc nhuộm hữu cơ tồn tại lâu trong môi trường, từ đó gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến hệ sinh thái nước.
Đặc điểm của thuốc nhuộm hữu cơ trong nước thải
- Có màu sắc đậm, bền màu, khó bị phân hủy sinh học
- Gắn kết kém với sợi vải → 10–30% bị rửa trôi vào nước thải
- Chứa nhóm azo, anthraquinon, phthalocyanine… có khả năng gây độc
- Dễ tích tụ sinh học trong cơ thể sinh vật thủy sinh
Tác động đến hệ sinh thái nước
1. Giảm khả năng xuyên sáng
- Màu trong nước thải chặn ánh sáng mặt trời
- Ảnh hưởng đến quá trình quang hợp của tảo và thực vật thủy sinh
- Gây mất cân bằng oxy hòa tan, dẫn đến suy thoái sinh học
2. Độc tính đối với sinh vật thủy sinh
- Một số thuốc nhuộm phân hủy sinh ra hợp chất độc (aniline, amine thơm)
- Gây chết cá, tôm, ảnh hưởng đến trứng và ấu trùng
- Ảnh hưởng đến hệ vi sinh vật xử lý nước và bùn
3. Tích tụ trong chuỗi thức ăn
- Thuốc nhuộm hấp thụ vào phytoplankton → zooplankton → cá → người
- Gây nguy cơ nhiễm độc mãn tính hoặc bệnh lý lâu dài ở động vật và con người
4. Ô nhiễm nguồn nước và đất xung quanh
- Khi thấm xuống nước ngầm, gây ô nhiễm diện rộng
- Đất nông nghiệp tiếp xúc với nước thải chứa thuốc nhuộm → giảm năng suất cây trồng
Giải pháp xử lý thuốc nhuộm hữu cơ trong nước thải
1. Keo tụ – tạo bông – lắng
- Dùng hóa chất như phèn nhôm, PAC để kết tủa thuốc nhuộm
- Không xử lý triệt để nếu không kiểm soát pH và nhiệt độ
2. Trung hòa và hỗ trợ bằng LIQUIFINE
- LIQUIFINE (Ca(OH)₂ tinh khiết >90%) có khả năng điều chỉnh pH nhanh
- Giúp phá vỡ cấu trúc phân tử thuốc nhuộm, tạo điều kiện keo tụ hiệu quả hơn
- Không sinh nhiệt mạnh, an toàn cho người vận hành và môi trường
3. Xử lý sinh học kết hợp
- Dùng hệ vi sinh hiếu khí, thiếu khí để phân giải chất hữu cơ còn lại
- Không hiệu quả nếu thuốc nhuộm không được xử lý sơ cấp trước đó
Kết luận
Thuốc nhuộm hữu cơ trong nước thải dệt nhuộm là một trong những tác nhân gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ sinh thái nước. Từ việc giảm khả năng quang hợp đến gây độc và tích tụ sinh học, các hợp chất này cần được xử lý đúng cách. Kết hợp sử dụng các giải pháp hóa – lý và hóa chất hỗ trợ thân thiện như LIQUIFINE là hướng đi hiệu quả và bền vững để bảo vệ môi trường nước và hệ sinh thái tự nhiên.